به گفته وکیل دعاوی کیفری، مهم‌ترین تفاوت امور کیفری و حقوقی را می‌توان در این جمله خلاصه نمود: در دعاوی کیفری یکی از طرفین، متهم به ارتکاب جرم می‌باشد ولی در دعاوی حقوقی یکی از طرفین تعهد خویش را نقض نموده است.
به صورت کلی دعاوی حقوقی به مواردی اختصاص دارد که مربوط به اموال و اشخاص است و پس از خاتمه دعوا طبق حکم مراجع قضائی، فرد موظف است وظایف قانونی که برای او تعیین شده را انجام دهد. در صورتی که دعاوی کیفری در رابطه با اعمالی است که جرم شناخته می‌شوند و در نهایت طبق نظر قاضی برای فرد مجرم مجازات نیز تعیین می‌شود.  
جرم چیست؟
طبق ماده 2 قانون مجازات اسلامی هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجازاتی تعیین شده باشد، جرم محسوب می‌گردد.
سایر تفاوت‌های امور کیفری و حقوقی هم مربوط به نحوه طرح دعوا، مراجع ذی‌صلاح رسیدگی به دعاوی، هزینه‌های دادرسی و... هست.
در ادامه بعضی از اصطلاحات پرکاربرد در دعاوی کیفری و حقوقی رو با هم مقایسه می‌کنیم:
آیین رسیدگی به دعاوی:
دعاوی حقوقی: آیین دادرسی مدنی
دعاوی کیفری: آیین دادرسی کیفری
اولین اقدام برای طرح دعوی:
دعاوی حقوقی: تنظیم دادخواست
دعاوی کیفری: تنظیم شکواییه
فردی که طرح دعوی می‌کند:
دعاوی حقوقی: خواهان
دعاوی کیفری: شاکی
فردی که علیه وی طرح دعوی شده است:
دعاوی حقوقی: خوانده
دعاوی کیفری: متشاکی یا مشتکی‌عنه

ضمنا به خاطر داشته باشید، تعدادی از دعاوی حقوقی بدون حضور وکیل متخصص به سرانجام می‌رسد (در اکثر موارد با وجود دوندگی‌ها و صرف وقت و هزینه)؛ اما حضور وکیل در دعاوی کیفری از اهمیت خاصی برخوردار است.
پی‌نوشت: تا حالا فیلمی دیدین که طرف متهم به قتل باشه ولی وکیل نداشته باشه؟